-cogito ergo sum-
Sami Frashëri shprehej: “Gjuha është shenja e kombit”. Çabej thoshte: “Gjuha është pasqyra më e lartë e një kombi dhe e kulturës së tij”. Këto dhe thënie të tjera pa fund të dijetarëve, antropologëve, filologëve për gjuhën amtare, m’i solli ndërmend eventi i caktuar prej UNESCO-s për 21 shkurtin si dita ndërkombëtare e gjuhës amtare. Kjo ditë ishte caktuar në nëntor të vitit 1999 për të përkujtuar ditën e protestave të studentëve të Univesitetit Dhaka nga Bengali, të cilët qenë konfrontuar me policët pakistanezë teksa protestonin për të drejtën e gjuhës së tyre bengaleze që të pranohej si gjuhë zyrtare.
Kjo ditë ndërkombëtare ka brenda vetes simbolikën e ruajtjes së diversitetit kulturor të popujve, që rrezikon të përpihet nga lubia e globalizmit. Duke reflektuar për rëndësinë e gjuhës amtare, natyrshëm të lind ideja e kombit që e flet, pasi gjuhëtarët dhe historianët shprehen se historia e gjuhëve është historia e popujve që i kanë folur apo i flasin ato gjuhë. Kësisoj, në ditën e gjuhës amtare, çdo poull ka të drejtë të ndihet në një të kremte kombëtare. Këtë kremtim apo festë ia jep shenja më e fortë kombëtare që është gjuha.
Pra te shqiptari, shqipja duhet të ndezë dritën patriotike të të qenit shqiptar, te anglezi dritën patriotike të të qenit anglez, te francezi, te kinezi, te gjermani, te romi, te bengalezi te rusi, te balto- sllavi, te hebreu, te pakistanezi e te të gjithë duhet të ndizet drita përkatëse e patriotizmit, shoqëruar nga kompleksiteti ontologjik që ngjall kjo ndjenjë. Por ç’ndodh nganjëherë? Duke i hedhur një sy krejt të pjesshëm hartës së botës shohim: Këto shtete a territore kanë si gjuhë zyrtare:
ANGLISHT: Nigeria, Kenia, Uganda, Ishulli i Manit, Gana etj., etj
FRËNGJISHT: Guadalupe, Martinika, Bermuda, Guajana franceze, Çadi, Senegali, Afrika e jugut, Bregu i Fildishtë, Kameruni, Kongoja, Mozambiku, Gjibraltari etj. etj.
SPANJISHT: Meksika, dhe dhjetëra shtete të Amerikës Qendrore e të Jugut.
PORTUGALISHT: Brazili e shumë të tjerë.
Tani lind pyetja: “Çfarë kuptimi ka dita e gjuhës amtare te këta popuj të globalizuar e të asimiluar kulturalisht?” A ndihen të gëlltitur dhe të nënvendosur këta popuj? A duhet pranuar mbivendosja kulturore si ekzistencë normale e humanoidëve të sotëm dhe të ardhshëm. Apo njeriu- global dhe android, i sotëm, nuk i mendon këto gjëra me trurin e vet robotik? Mos vallë kjo skllavëri moderne “bukë dhe cirk”, e vjetër sa Roma e Lashtë, është realizuar në mënyrë të përkryer në kohët e sotme falë rrjedhave historike dhe mjeteve teknologjike të kohës dhe ndodhet në zenitin e saj. /Nga Zija VUKAJ, publikuar në Facebook/
