Nga Blerti DELIJA
Këto ditë, ka një ndjeshmëri të lartë në media e rrjete sociale, lidhur me historinë e një çifti amerikan, i cili ka vendosur që ditët e pleqërisë ti ngrysin në Shqipëri e pikërisht në Shkodër.
Pas një viti, atyre u ka skaduar leja e qendrimit në Shqipëri dhe autoritetet shqiptare të emigracionit, me të drejtë e në zbatim të ligjit, duhet të kthehen në SHBA. Ata nuk kanë mundur të rinovojnë dokumentet për lejen e qendrimit për shkak të situatës së pandemisë, thanë në një intervistë në median shqiptare.
Me shumë mundësi, tanimë që çeshtja e tyre u bë publike, ata do të vazhdojnë të qendrojnë në Shqipëri. Sepse Zyrës së Emigracionit tashmë po i bëhet presion publik që të mbyllë një sy, të shkelë apo të mos zbatojë ligjin për këtë çift pensionistësh, vetëm pse janë amerikanë.
Pyetja që ngrihet nga shumë persona në rrjete sociale është: Çfarë dëmit ka Shqipëria nga dy pensionistë amerikan, se deshirojnë të jetojnë në vëndin tonë?! Mund të ketë edhe shumë pyetje të tjera, por një nga to mund të ishte: Çfarë përfitimesh u vijnë shqiptarëve e Shqipërisë nëse ky çift amerikan vazhdon të qendrojë pa lejen përkatëse në vendin tone?! Edhe këtu, sin ë rastin e pare, mund të vihet një pikëpyetëse e shoqëruar me një pikëçuditëse.
Të sqarojmë diçka. Zgjedhja e pensionistëve amerikanë, është e tyrja dhe nuk kanë nevojë ti marrin leje shtetit amerikan. Nga pas, i ndjek një pension, me të cilin mund të jetojnë pa teklif jo vetëm në shtëpi me qira në Shkodër, por edhe në hotel. E treta, nuk janë shembull frymëzues, sepse Shqipëria mund të na kthehet në një azil gjigand me pensionistë nga e gjithë bota, teksa pjesa më e re nuk ndal emigrimin në vende të tjera. Ka edhe shumë e shumë arsye të tjera, por nuk po rrekemi të përmendim.
Meqë po flasim për SHBA- në, po sjell një ngjarje shqiptare, në kufijtë e tragjedisë, e konsumuar në gjysmën e pare të 2018- ës dhe të tërhoqi vëmendjen edhe të prestixhozes Daily Mail. Është historia e Çile Preçetaj, e cila pas 18 viteve, u dëbua nga SHBA për tu rikthyer e vetme në Gradec të M.Madhe, duke lënë përtej Atlantikut bashkëshortin dhe tre fëmijët. Cila ishte arsyeja? Pak më poshtë, mund ta lexoni vetë, por një dhe e vetme: Nuk iu dha leje qendrimi në SHBA, edhe pse kishte me dokumenta të rregullta e nënshtetësi pjesën tjetër të familjes! U deportua, për ti rifituar të drejtën e bashkimit mt fëmijët dhe bashkëshortin pas rreth 1 viti e gjysëm!
Shkatërrohet një familje e tërë, në lulëzim, ndahet për së gjalli me oqenanin në mes dhe nuk jemi kaq të ndjeshëm sa për një çift pensionistësh amerikanë, që të dy bashkë erdhën të kalojnë pleqërinë në Shqipëri e ku mund të kthehen (nëse do të dëbohen, gjithmonë!) pasi të plotësojnë letrat e lejes së qendrimit!? Aq më shumë, kur në njërën anë është një familje shqiptare. Mjaft më me këtë “internacionalizimin” tone mitik “proletar”! Të mos mendojmë si provincial gjithmonë! Qofshin amerikanë, italianë, grekë, turq, izrealitë, të gjithë duhet të kenë të njëjtin trajtim, siç e përcakton ligji. Qofshin të pasur, të varfër, të rinj, pensionistë, me apo pa ngjyrë. Këtë mësim do të duhej ta kishim mësuar tash 30 vjet!
SHKRIMI I VITIT 2018 NGA DAILY MAIL PËR HISTORINË E ÇILE PREÇETAJ
Një shqiptare, nënë e 3 fëmijëve sjell për “Daily Mail” historinë e saj të deportimit nga SHBA pas 18 vitesh qëndrimi në atje. Ajo ka rrëfyer për dhimbjen dhe shkatërrimin që i ka sjellë ndarja nga fëmijët e saj të mitur.
Quhet Cile Precetaj dhe është 46 vjeç. Nuk ka pasur rekorde kriminale dhe gjatë gati 2 dekadave ajo luftoi kundër largimit të saj. Ndërkohë ajo ndihmonte në menaxhimin një restoranti në Michigan së bashku me bashkëshortin e saj.
Autoritetet e emigrimit në SHBA vendosën që ajo duhet të largohej pasi i kishte ezauruar të gjitha të drejtat e saj për kërkuar qëndrimin në SHBA dhe i ishin refuzuar. Në intervistën e dhënë për Daily Mail, ajo ka zbuluar se vajza e saj është duke i shkruar, Zonjës së Parë, Melanie Trump duke i kërkuar mëshirë.
“Jam ende në gjendje shoku dhe nuk mund ta besoj që më kanë sjellë në vendin që e lashë ku kisha frikë të jetoja. Fëmijët e mi janë me milje larg dhe unë nuk e di nëse do t’i shoh ndonjëherë sërish. Si mundet që një vend të ndajë nënën nga fëmijët e saj? Si mundet ta bëjnë këtë?
Gruaja e Presidentit Trump, Melanie ishte një emigrante në një vend të ndërtuar nga emigrantët. Përse ata ia bëjnë këtë një nëne që e dashuron atë vend dhe nuk ka bërë asgjë të gabuar? Shkova në SHBA për një jetë më të mirë”.
Cile thotë se nuk pushon së qari që kur e rikthyen në vendin e saj nga ku u largua në vitin 2000 pasi kushte frikë për jetën e saj.
“Fle vetëm 2 orë çdo natë. Zgjohem dhe mendoj për fëmijët dhe se si ata ndihen. Nuk jam ndarë kurrë prej tyre. As edhe një ditë të vetme. Ja ku jam tani mijëra milje larg tyre. Jeta ime dhe e fëmijëve të mi u kthye përmbys”.
“Daily Mail” ka ardhur deri në Gradec, një fshat të Shkodrës që mban rreth 3 orë me makinë nga Tirana. Ajo u rikthye në fshatin ku u rrit pa pasur mundësi të përshëndesë bashkëshortin e saj Pete Gojcaj dhe 3 fëmijët: 16-vjeçarin Marash, 10-vjeçaren Megan dhe 8-vjeçarin Martin.
Bashkëshorti e mësoi nga një telefonatë e shkurtër që ajo i bëri në një ndalesë në Gjermani në kthimin për në Shqipëri. Tani Cile po qëndron në shtëpinë e një kushëriri të saj, larg nga jeta që bënte në SHBA. Pas 18 vitesh në SHBA ajo mundi të marrë me vete vetëm një valixhe të vogël. Thotë se një gjë e çmuar që mban me vete është një shall i dizenjuar sipas flamurit amerikan.
“E vë ndonjëherë që të kujtoj SHBA-të. I vetmi ngushëllim është bashkimi me prindërit dhe motrën Liljana me të cilët nuk shihesha prej afër 2 dekadash. Sa herë mendoj për fëmijët e mi më thyhet zemra. Nuk e di çfarë do të ndodhë dhe kur do t’i shoh sërish. Jam gati e sigurt se nuk do të kthehem më kurrë në SHBA, vetëm nëse ata ndryshojnë mendje apo ndodh ndonjë mrekulli”.
Përveç traumës së ndarjes së familjes dhe lënies së fëmijëve pas ajo nuk ka më as jetën e rehatshme të shtresës së mesme amerikane. Shtëpia e saj e tanishme nuk ka ujë të rrjedhshëm.
Tualeti është jashtë shtëpisë, një vrimë në tokë ndërsa ka ndërprerje të vazhdueshme të energjisë. Ajo jeton në një dhomë me çarje të mëdha në tavan në një shtrat me shufra hekuri. Nuk ka TV, valë telefoni celular dhe ajo që e frikëson më shumë është se nuk ka çelësa në derë. Fshati është i izoluar dhe nuk ka asnjë dyqan pranë. Rrugët nuk kanë emra, citon Daly Mail, 700 banorët e fshatit jetojnë me më pak se 100 $ në muaj.
“U largova në vitin 2000 nga ky fshat për shkak të frikës. Tashmë kam vetëm disa ditë dhe nuk ndihem e sigurt”.
Ajo shkoi në SHBA si shumë emigrantë të tjerë, or historia e saj është paska më e komplikuar. Ajo thotë se e la Shqipërinë në vitin 2000 pas frikës kur shoqen e saj e rrëmbyen për ta bërë prostitutë derisa e vranë. Ajo thotë se u ndie kërcënuar nga ish-i fejuari i cili e kishte kërcënuar pas ndarjes. Pa pasur mundësi të merrte një vizë amerikane ajo hyri në SHBA nëpërmjet Kanadasë duke përdorur një pasaportë false nën emrin Laura Firmini.
Nuk dinte të fliste asnjë fjalë anglisht ndërsa qëndroi në një familje të afërmish. Kontaktoi zyrën e emigracionit disa muaj pas mbërritjes në SHBA. Ndërsa kërkesa e saj po shqyrtohej ajo u njoh me atë që tashmë është burri i saj, Pete Gojcaj dhe lindën fëmijën e parë në vitin 2002.
3 vjet më vojë iu tha se duhet të largohej nga SHBA pasi kërkesa e saj për azil ishte refuzuar. Gjykata nuk ishte bindur se ajo kishte frikë për jetën e saj në Shqipëri. Cile apeloi ndërsa autoritetet e emigrimit ia mohuan qëndrimin në SHBA. Ndërsa ishte shtatzënë me vajzën Megan asaj iu tha se duhet të paraqitej në një zyrë çdo muaj. Gjatë kësaj kohe ajo ndihmonte edhe bashkëshortin e saj që kishte mbërritur në SHBA nga ish-Jugosllavia që kur ishte 5 vjeç. Së bashku ngritën një restorant të suksesshëm. As miqtë e saj të afërt nuk e dinin se ajo ishte nën kërcënimin e depërtimit.
“Askush nuk e dinte. Nuk u thoja as fëmijëve të mi. Nuk dëshiroja t’i shqetësoja. Mendoja të vazhdoja me jetën si të vinte dhe ndoshta deportimi do të anulohej. Po jetoja jetën e një nëne të zakonshme amerikane. E pëlqeja jetën që bëja. Mendoja se qeveria amerikane do të shihte se çfarë kishte ndodhur në këto vite. Mendoja se sistemi amerikan do të ndryshonte. Presidenti Bush tha se nënat ilegale që kishin lindur fëmijë në SHBA nuk do të deportoheshin dhe pata shpresë”.
Cile thotë se autoritetet e emigracionit e detyruan të pajisej me një pasaportë shqiptare dhe të kthehej vullnetarisht në Shqipëri, ose do të largohej me forcë gjë që do të pasohej me një penalizim për të mos shkelur më në tokën amerikane. Thotë se e ka vizituar disa herë ambasadën shqiptare në New York, por ata ishin të pafuqishëm për të ndërhyrë. Autoritetet e akuzuan më pas për zvarritje dhe e detyruan që të mbante një pajisje GPS me vete në kyçin e dorës në mënyrë që ta monitoronin 24 orë.
Çështja u komplikua pasi edhe bashkëshorti i saj u vu në nën kërcënimin e deportimit. Ai kishte një Green Card, dokument që lejon emigrantët të jetojnë në SHBA, por ai iu revokua pas një dënimi 3 vjeçar me burg. Edhe ai nuk kishte një pasaportë të rregullt pasi e kishte lënë Jugosllavinë kur ishte fëmijë. Për këtë ai nuk është larguar kurrë nga SHBA pasi nuk do të lejohej më të hynte brenda. Pavarësisht kësaj, 3 fëmijët e tyre janë shtetas amerikanë.
Në SHBA janë 11.3 milion emigrantë ilegalë me 4.3 milion që kanë prindër pa dokumente të rregullt. Cile pranon se bëri edhe një mashtrim tjetër duke deklaruar se ishte divorcuar nga bashkëshorti për të zgjatur qëndrimin e saj në SHBA.
“Do të ishte e papëlqyeshme që të largohej nëna e vetme e 3 fëmijëve që tashmë nuk kanë me kë të jetojnë. E di që ishte gabim, por kjo ishte ajo që avokati im më këshilloi. Kur dola para gjykatësit ai më tha se kisha gënjyer dhe kjo do të rëndonte kundër meje”.
Cile thotë se gjatë 18 vjetësh në procese gjyqësore ka paguar mbi 50 mijë dollarë për avokatët.
“Një avokat më kërkoi 2 mijë dollarë vetëm t’i hidhte një sy dosjes sime. E dëshpëruar ia dhashë. Pasi e pa më tha që nuk mund të më ndihmonte”.
Një muaj më parë, gjatë një vizite rutinë në zyrën e emigracionit u mor në paraburgim. Thotë se vetëm dridhej kur u prangos. Për shkak të shokut i kishte rënë të fikët dhe për këtë u dërgua në spital. Më pas e transportuan në burg ku iu bashkua 20 grave të tjera që prisnin deportimin. 3 javë më pas iu tha se do të “shkonte në shtëpi”.
“Nuk mund ta besoja. U thashë grave në qeli se mrekullitë ndodhin, pasi besoja se do të kthehesha në shtëpinë time dhe do të shihja fëmijët. Vetëm kur autobusi ku e kishin hipur doli jashtë Detroid kujtoi se po e kthenin në Shqipëri. Në atë moment kuptova që isha e pafuqishme dhe u dorëzova. Nuk kisha më mundësi të luftoja. Ata kishin fituar. Zemra mu godit. Gjithçka mendoja ishte fytyra e fëmijëve të mi të cilët nuk do të mund t’i shihja më.
Dy agjentë të emigracionit e shoqëruan deri në Shqipëri ku e prisnin babai 72-vjeçar, Pashko dhe vëllai, Arbeni.
“Tashmë ndihem si nj alien në vendin tim. Flas dy herë në ditë në telefon me fëmijët, por nuk mund t’i mbaj dot lotët. Nuk e di çfarë do të sjellë e ardhmja”.
Tashmë po mendon që e gjithë familja të zhvendoset në Shqipëri, por fëmijët do ta kenë të vështirë pasi ata janë mësuar me jetën atje.
“E kam të qartë që fëmijët do të vuajnë nga bulizmi pasi të përhapet fjala se nëna e tyre është ekstraduar. Fëmijët e mi po i shkruajnë Presidentit Trump dhe bashkëshortes së tij Melanie që të bashkojë familjen tonë”.
Është pikërisht vendimi i Trump që të ndalet emigracioni ilegal dhe të shtohen deportimet e ilegalëve. Një zëdhënës i ICE i tha Daily Mail se Cile e dinte që në vitin 2005 se nuk kishte asnjë mundësi qëndrimi në SHBA, por ishte lejuar të qëndronte derisa ajo të përmbushte të gjitha mundësitë e saj legale për ta kundërshtuar deportimin. Pas vendimit të gjykatës ajo duhet të largohej menjëherë.