Të shumtë janë ata që kanë shprehur pikëllim për vrasjen e 14- vjeçarit Martin Cani nga një bashkëmoshatar i tij. Është një ngjarje makabre, fatkeqësisht as e para e as e fundit, që trondit ndjeshmërinë njerëzore kolektive në këtë vend. Nuk ka fjalë që mund ta përshkruajë dhimbjen e familjes për humbjen e vogëlushit të saj, përveçse një djalë i mirë, ishte edhe një sportist- futbollist që premtonte. Shkollë dhe sport, ekzakt ashtu siç duhet të jetë lajtmotivi i jetës së çdo fëmije në këtë vend, sa më larg rrjeteve sociale, të paktën deri në moshën zyrtare të pjekurisë.
E di që po shkruaj diçka të pakuptimtë, sidomos në kohën e teknologjisë së çmendur por edhe të inteligjencës artificiale, që me gjasë, do të na kthejë në robotë të mirëfillte, duke na zhveshur edhe nga ato pak ndjenja që na kanë mbetur në këtë epokë. Shpesh herë e mendoj se, një luftë e përbotshme, që do të fshinte nga faqja e dheut edhe këtë teknologji çnjerëzore, mund të ishte zgjidhje… Për tu kthyer në vlerat e harruara, të thjeshta, njerëzore që po i lëmë të mbyllura në sirtarët e jetës sonë për të mos i hapur më kurrë, të paktën në këtë botë.
Është e qartë se vdekja e Martinit ka fajtorë. Nuk po them. vetëm për bashkëmoshatarin e tij, ai që mbase i frymëzuar nga rrjetet sociale, shpoi me një thikë hekuri zemrën e trupin e tij të njomë. Nuk është fajtor as edhe punonjësi i policisë, i cili teksa ka konstatuar në pushimin e madh të mësimit këtë grindje, duhej ta trajtonte me më shumë përgjegjshmëri, profesionalizëm, ndjeshmëri edhe si prind, pavarësisht nëse ka fëmijë. Mbase, të dy apo më shumë fëmijët, duhej të mbaheshin në vëzhgim, mbase edhe për ti trembur me një “shoqërim” në ndonjë zyrë policie.
Polici, si shumica e qytetarëve të këtij vendi, janë skllevër të përditshmërisë, jetës aspak të lehtë dhe andrallave që nuk po lehtësohen asnjëherë për shqiptarët. Ndoshta, edhe ai ka patur në mendje pikërisht këto halle, duke mos e vlerësuar si duhet situatën. Edhe prindërit, jo vetëm të Martinit por edhe të bashkëmoshatarëve të tij, janë fajtorë pikërisht për këtë gjë. Nxitimi i përhershëm për të siguruar jetesën, mbase si pa ndjerë, i detyron të lënë pas dore pasurinë e tyre më të madhe: fëmijët! Mjaftohemi shpesh herë vetëm me ushqim, veshmbathje dhe plotësim të nevojave bazike për ta, duke harruar më të rëndësishmen, edukimin dhe monitorimin e përditshëm, të paktën deri sa të bëhen juridikisht të rritur.
Fajtorë janë edhe mësuesi apo mësuesit. Edhe ata, pavarësisht rritjes së pagave, vazhdojnë të jenë pjesë e telasheve të përditshme të shumicës së shoqërisë shqiptare. Dikur thuhej se “mësuesi është prind i dytë”. Në fakt, në këtë kohë, për vetë ritmin e saj, konturet mbi të cilat është zhvendosur, mësuesi është e duhet të jetë prind i parë. Nuk është gjithmonë nxënia parësore në shkollë, as në shkollat tona. Një mësues, siç ndodhte dikur, duhet të njohë nxënësit e vet, ti vëzhgojë, ti qortojë kur është nevoja, ndoshta edhe një shpullë nuk do ti bënte keq. E më e rëndësishmja, komunikimi, ndërveprimi me prindërit për çdo shenjë të çuditshme në sjelljen e një nxënësi.
E për ta mbyllur, me politikën, politikanët e të ngjashëm me ta. Ata janë fajtorët kryesorë, pa më të voglin dyshim, në të majtë, të djathtë, qendër, lart, poshtë, në çdo drejtim. Kanë 34 vite që stimulojnë dhunë me veprime e me mosveprime, me fjalë e me shenja. Fatkeqësisht, duke dalë “në dritë të diellit” përmes mediave tradicionale, të reja apo edhe rrjeteve sociale, tek të cilat tashmë ka akses çdo person, nga 0 deri në 100 vjeç. Ata që janë në qeverisje, kanë një përgjegjësi më të madhe, si “të zotët e shtëpisë” të zgjedhur për të garantuar një jetë në parametra normalë.
Martini i vogël la sot pas pikëllim, tek të njohur e të panjohur. Do të kishim preferuar ta shikonim të rritej, ndoshta edhe për ta duartrokitur si kuqezi, teksa për pak minuta, Kombëtarja do të luajë me Ukrainën, por në nisje, duke nderuar me 1 minutë heshtje vdekjen e tij. E këtu, edhe zemra më e fortë se guri, do të çahej copash me imazhin e mungur të një Martini kuqezi, teksa sot ai nisi një udhëtim të panjohur që mbase mund ti realizojë të gjitha ëndrrat që në këtë ia prenë në mes. Të gjithë bashkë, jo vetëm bashkëmoshatari i tij! Është një shoqëri e tërë nën akuzë sot! Kush e ka radhën nesër….?!/Nga Blerti DELIJA/
