Bassania, vendbanimi i Bushatit është banuar për herë të parë 4000 vjet përpara…

Bassania një qytet ilir që ra nën kontrollin romak gjatë Luftërave Ilire. Vendndodhja e Bassanisë është sugjeruar më parë të jetë afër fshatit Pedhanë të Qarkut Lezhë, ose fshatit Bushat të Qarkut të Shkodrës. Bassania u përshkrua nga historiani romak Livius (59 p.e.s. – 17 p.e.s.) në kontekstin e luftës së ushtrisë romake me mbretin e fundit të ilirëve, Genti.

Studiuesit nga Shqipëria dhe Universiteti i Varshavës identifikuan mure mbrojtëse ciklopike dhe dy struktura guri që më parë mendoheshin të ishin formacione shkëmbore natyrore

Vendbanimi ndodhet midis dy qendrave të rëndësishme antike në zonën e Ilirisë – kryeqytetit ilir të Shkodrës dhe qytetit ilir të Lisit.

Si pjesë e një studimi të ri, ekipi aplikoi studime gjeofizike në kodër duke zbuluar një vendbanim që mbulon rreth 20 hektarë. Kjo bëri që arkeologët të fokusojnë gërmimet e dy ndërtesave të mëdha, njëra me përmasa 240 mt2 dhe tjetra 70 mt2 që datojnë nga periudha e qytetërimit ilir.

Fragmentet e qeramikës brenda ndërtesave kanë vërtetuar se vendi ka qenë i banuar për herë të parë që në vitin 2000 para Krishtit, ndërsa pjesët e amforave të importuara nga Italia janë datuar në shekullin III dhe II para Krishtit gjatë nivelit të pushtimit parësor.

Prof. Piotr Dyczek raportoi në PAP se strukturat nuk tregojnë prova të një përfundimi të dhunshëm me shkatërrim ose djegie. Vendbanimi u braktis dhe më vonë u rrënua për shkak të erozionit natyror dhe grabitjes së guroreve në shekujve për materiale ndërtimi.